23 sierpnia, kolejny dzień trwają ciężkie walki o Stare
Miasto. Z ruin Ratusza obsługa cekaemu zestrzeliwuje niemiecki bombowiec. Po
południu Niemcy ruszają do natarcia na wszystkich odcinkach. Atakują szpital
Jana Bożego przy Bonifraterskiej, zakłady „Fiata” przy Sapieżyńskiej, kompleks
budynków Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych przy ul. Sanguszki. Pasaż
Simonsa przy ul. Długiej płonie pod ostrzałem. Po kilkudziesięciu godzinach walk
Powstańcy nad ranem zdobywają budynek tzw. małej PAST-y przy ul. Piusa XI. Po
ciężkich bojach oddziały polskie opanowują kościół św. Krzyża i sąsiedni budynek
Komendy Policji przy Krakowskim Przedmieściu 1. Dzięki tym zdobyczom Powstańcy
mogą przypuszczać ataki na pozycje niemieckie w kierunku Starówki. Po przeciwnej
stronie Krakowskiego Przedmieścia oddziały kpt. Cypriana Odorkiewicza „Krybara”
nacierają na Uniwersytet. W akcji biorą udział powstańcze wozy bojowe – „Kubuś”
i „Jaś”. Wobec przeważającej siły wroga atak ulega załamaniu.
24 sierpnia, Stare Miasto jest nadal celem nieustannych, zmasowanych ataków
nieprzyjacielskich. Niemcy opanowują część zrujnowanych zabudowań szpitala
Jana Bożego przy ul. Bonifraterskiej, szkołę przy ul. Rybaki i budynek
mieszkalny na terenie PWPW. Po ciężkich walkach Powstańcom udaje się utrzymać
ruiny Pasażu Simonsa przy Długiej. W ruinach posesji Długa 27/29 powstają
stanowiska obronne, nazwane „Redutą Matki Boskiej”. Załoga Starego Miasta
odpiera ataki wroga od południa, utrzymując placówki na Miodowej, Podwalu i
Piwnej. Od wschodu broni się Brzozowa. W Śródmieściu nieprzyjaciel prowadzi
systematyczny ostrzał placówek powstańczych na Kredytowej, Królewskiej,
Towarowej, Chmielnej, Żelaznej. Pod ostrzałem są stanowiska powstańcze przy
Kruczej, Wspólnej, Hożej, Wilczej i Koszykowej. Niemcy podejmują próby
opanowania niektórych domów przy Królewskiej na wysokości Ogrodu Saskiego i przy
Grzybowskiej. Atakują zaciekle Dom Kolejowy i Dworzec Pocztowy oraz placówki
powstańcze wzdłuż ul. Towarowej. W Śródmieściu południowym, po zaciętej walce,
oddziały powstańcze zdobywają pozycję niemiecką przy ul. Żulińskiego i opanowują
kwartał pomiędzy ulicami Poznańską, Żulińskiego, Marszałkowską i Nowogrodzką.
25 sierpnia, na Starym Mieście nieprzyjaciel kontynuuje natarcie na kompleks
budynków Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych przy ul. Sanguszki. Gmachu
bronią Powstańcy ze zgrupowania „Leśnik”. Ponoszą dotkliwe straty. Z
zabudowań pozostających w ich rękach Powstańcy ewakuują ludność cywilną. Nadal
trwają ciężkie walki o szpital Jana Bożego przy Bonifraterskiej, zakłady „Fiata”
przy Sapieżyńskiej i klasztor Kanoniczek przy pl. Teatralnym. Nocą z 25 na 26
sierpnia ze Starego Miasta ewakuuje się kanałami Komenda Główna AK. Wraz z nią
do Śródmieścia przechodzi kierownictwo cywilne miasta, z wicepremierem Janem
Stanisławem Jankowskim „Sobolem” i przewodniczącym Rady Jedności Narodowej
Kazimierzem Pużakiem „Bazylim”. Kanałami ze Starego Miasta przechodzi na
Żoliborz coraz więcej rannych Powstańców, oddziałów tyłowych i niewielka grupa
ludności cywilnej. Płk Karol Ziemski „Wachnowski”, dowódca Grupy Północ,
przenosi się ze zburzonego i spalonego gmachu Archiwum Głównego Akt Dawnych przy
ul. Długiej do kapitularza kościoła św. Jacka na Freta. W Śródmieściu kompania z
batalionu „Kiliński” zdobywa silną placówkę niemiecką, mieszczącą się w dawnej
kawiarni „Café Club” na rogu Nowego Światu i Al. Jerozolimskich. W ten sposób
Powstańcy likwidują uciążliwy ostrzał barykady, łączącej obie części
Śródmieścia. Winston Churchill domaga się od prezydenta USA wysłania samolotów
nad Warszawę i lądowania na sowieckich lotniskach bez zgody sowieckich władz.
26 sierpnia, trwają naloty i ostrzał artyleryjski Starego Miasta. Powstańcy,
pomimo ciągłych ataków nieprzyjacielskich, utrzymują pozycje w Banku Polskim
przy ul. Bielańskiej, w zrujnowanym Pasażu Simonsa przy ul. Długiej, w ruinach
Ratusza oraz w Pałacu Blanka. Odpierają również ataki wroga na barykady
Miodowej, Podwala, Piwnej, Świętojańskiej i Kanonii. Trwa silny napór niemiecki
od strony Wisły na Brzozową, Boleść i Rybaki. Oddziały powstańcze zostają
zmuszone do wycofania się z ruin garbarni „Quebracho” przy ul. Boleść oraz ze
szpitala Jana Bożego. Trwa silny ostrzał artyleryjski północnej części
Śródmieścia, zwłaszcza rejonu Pańskiej, Twardej, Śliskiej i Siennej. Z oddziałów
powstańczych na Sadybie zostaje sformowany batalion „Oaza” pod dowództwem kpt.
Janusza Wyszogrodzkiego „Janusza”. Pod gruzami zbombardowanej kamienicy przy ul.
Freta 16 ginie sztab Armii Ludowej Obwodu Warszawskiego, wielu żołnierzy i
cywile.
27 sierpnia, płk Karol Ziemski „Wachnowski” reorganizuje obronę Starego
Miasta. Dowództwo odcinka północnego powierza ppłk. Janowi Mazurkiewiczowi
„Radosławowi”, odcinka wschodniego – kpt. Eugeniuszowi Konopackiemu „Trzasce”,
południowego – mjr. Stanisławowi Błaszczakowi „Rogowi”. Zachodnim odcinkiem
obrony dowodzi nadal mjr Gustaw Billewicz „Sosna”. Powstańcy udaremniają
wysadzenie katedry św. Jana, która ostatecznie pozostaje w rękach wroga. W
Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych toczy się zaciekła walka o poszczególne
piętra i części gmachu. W Śródmieściu w godzinach popołudniowych nieprzyjaciel
przeprowadza atak wzdłuż ulic Waliców i Żelaznej, spychając Powstańców z linii
ul. Grzybowskiej. Niemcy zajmują Koszary Policji przy ul. Ciepłej, umacniają
pozycje w rejonie pl. Żelaznej Bramy. W nocy z 26 na 27 rusza przygotowywane od
dziesięciu dni natarcie pod dowództwem ppłk. Bolesława Gancarza „Gryfa”. Jego
celem jest połączenie Mokotowa ze Śródmieściem. Powstańcy napotykają silny opór
Niemców. Nie udaje im się połączyć z oddziałami zgrupowania „Kryska”,
utrzymującymi pozycje na rogu Czerniakowskiej i Łazienkowskiej. Koszary w
rejonie ulic Szwoleżerów, 29 Listopada i Podchorążych, blokujące drogę
przebicia, pozostają w rękach wroga. Powstańcy opanowują jedynie klasztor Sióstr
Nazaretanek przy ul. Czerniakowskiej. Ppłk Józef Rokicki „Karol” rozkazuje
utrzymać zdobyte pozycje i wieczorem przegrupować oddziały do ponownego
natarcia. Prezydent USA Franklin D. Roosevelt odmawia pomocy Powstańcom bez
zgody Związku Sowieckiego.
28 sierpnia, na Starym Mieście po zaciekłych walkach Niemcy ostatecznie
opanowują gmach Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych przy ul. Sanguszki. Wobec
katastrofalnej sytuacji na Starówce płk Karol Ziemski „Wachnowski” podejmuje
decyzję przebicia się do Śródmieścia. Trwa silny ostrzał nieprzyjacielski
Śródmieścia, zwłaszcza Placu Napoleona, północnego odcinka Marszałkowskiej,
Świętokrzyskiej, Jasnej i Sienkiewicza. W nocy z 27 na 28 sierpnia ppłk Bolesław
Gancarz „Gryf” kontynuuje natarcie na koszary pomiędzy ulicami Szwoleżerów, 29
Listopada i Podchorążych. Cały Górny Mokotów znajduje się pod silniejszym niż
zwykle ogniem artylerii nieprzyjaciela. Od strony Wilanowa Niemcy przypuszczają
silny atak na Sadybę
29 sierpnia, rządy Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych przyznają
żołnierzom AK prawa kombatanckie, uznając Armię Krajową za integralną część
Polskich Sił Zbrojnych. Trwają bombardowania lotnicze i ostrzał artyleryjski
Starego Miasta.Oddziały batalionów „Zośka” i „Czata 49” utrzymują, kosztem
dużych strat, zburzone budynki zakładów „Fiata” przy ul. Sapieżyńskiej.
Nieprzyjaciel opanowuje ruiny kościoła Najświętszej Marii Panny, rejon między
ulicami Wójtowską, Zakroczymską i Przyrynkiem. Niemcy poszerzają swoje
terytorium na pl. Teatralnym. Wdzierają się do Ratusza, Pałacu Blanka i
klasztoru Kanoniczek. Powstańcom udaje się odeprzeć ataki na Bielańską, Pasaż
Simonsa i szkołę przy Nalewkach. W Śródmieściu, w nocy z 28 na 29, Powstańcy
powstrzymują silne natarcie wroga z Ogrodu Saskiego na linię ul. Królewskiej. Na
Mokotowie Niemcy przystępują do bombardowania z ziemi i powietrza. W zburzonym
szpitalu Elżbietanek przy ul. Goszczyńskiego ginie wielu rannych oraz część
personelu. Oddziały batalionu „Oaza” oraz resztki dywizjonu „Jeleń” toczą
ciężkie walki na Sadybie.
