Znana jest dokładna data przybycia do Australii polskiego badacza i odkrywcy, który dla poznania tego kontynentu uczynił więcej, niż wszyscy razem wzięci wcześniejsi jego eksploratorzy. Zachowała się bowiem „The Sydney Gazette” z 27 kwietnia 1839 r donosząca, iż dwa dni wcześniej do Port Jackson zawitał polski hrabia.
Schodząc na ląd australijski, Paweł Edmund Strzelecki, bo o nim mowa, miał 42 lata i wiele przeżytych przygód. (…) W Europie poznał już Anglię, Szkocję, Szwajcarię, Francję i Włochy, później podróżował po obu Amerykach, przebywał też na wyspach Oceanii i Nowej Zelandii. We wszystkich tych krajach prowadził badania naukowe, ale czteroletni pobyt w Australii ukoronował jego światową sławę.
Strzelecki zainteresował się głównie Nową Południową Walią oraz Tasmanią, nazywaną wówczas Ziemią Von Diemena. Poświęcił im specjalną monografię, za którą otrzymał złoty medal Królewskiego Towarzystwa Geograficznego. Dzieło to przez wiele lat uznawane było za podstawowe naukowe źródło wiedzy o Australii.
W czasie trzech wypraw w głąb południowej części lądu, która na mapach była jeszcze wtedy białą plamą, Polak odkrył i pokłady złota w okolicach Wielkich Gór Wododziałowych i Gór Błękitnych. W grudniu 1839 roku odkrył i zbadał Góry Śnieżne, ustalił źródła największej rzeki tego kontynentu – Murray. Na Tasmanii Strzelecki wykonał pomiary gór i jezior oraz wskazał pokłady węgla i złota.
Najwyższemu szczytowi Australii nadał imię Kościuszki, jako, że przypomniała mu ona Kopiec Kościuszki w Krakowie. Wyprawę na ten szczyt opisywał swej ukochanej – Adynie, z którą korespondował przez ponad 20 lat. Kiedy się rozstawali, była jego narzeczoną, niestety, ojciec Aleksandryny Turno (tak brzmiało jej imię i nazwisko) nie zgodził się na ślub. Strzelecki woził ze sobą jej pukiel włosów i listy, które mu przesyłała. W latach 40-tych spotkali się w Paryżu, jednak od tego momentu przestali ze sobą korespondować.
Polski podróżnik nadał imię Kościuszki także potokowi, dającemu początek rzece Murray. Ponadto prawem odkrywcy nazwał ponad 20 obiektów geograficznych. Sama Australia zaznaczyła na mapach 15 nazw pochodnych od nazwiska Strzeleckiego (np. Strzelecki Creek, Strzelecki Mountain). Do wszystkich miejsc noszących jego imię dotarł osobiście, a jeden z Australijczyków stwierdził, iż nasz rodak „więcej wiedział o Nowej Południowej Walii, Wiktorii i Tasmanii niż ktokolwiek z ich mieszkańców”.
Stokes – badacz Australii stwierdził, iż tylko brak wody i żywności mógł Strzeleckiego zawrócić z drogi. Zdarzało się, że poturbowany wlókł się do najbliższych siedzib ludzkich. Zwykle podróżował pieszo, z ciężkim plecakiem. Nawiązując do najcięższych przejść podróżnika, najwyższemu szczytowi w Górach Strzeleckiego Stokes nadał nazwę Góry Zmęczenia
2 Komentarzy