Tablice historyczne

Interrex – król tymaczsowy

Interrex = międzykról

Interrex, czyli międzykról lub król tymczasowy. Był to dostojnik państwowy, którego powoływano na czas interregnum. Pierwszej próby wprowadzenia w Królestwie Polskim tego urzędu starano się dokonać w 1382r. po śmierci Ludwika Andegaweńskiego, jednak bezskutecznie. Również podczas XV wiecznych okresów bezkrólewia panowie polscy woleli wyznaczyć ciała kolegialne niż powierzyć władze jednej osobie. Dopiero bezpotomna śmierć Zygmunta II Augusta i przyjęcie w Rzeczpospolitej praktyki wolnej elekcji spowodowały potrzebę wprowadzenia do ustroju państwa regencji.

W 1572r. postanowiono, że każdorazowo po śmierci monarchy będzie powoływany interrex. W owych czasach istniały dwa stronnictwa. Jedno- katolickie optujące za Prymasem Polski, drugie- ewangelickie, które regentem widziało Marszałka Wielkigo Koronnego. Ostatecznie wygrała kandydatura pierwsza. Metropolita arcybiskup gnieźnieński jako pierwszy senator i najwyższy dostojnik kościelny w państwie od tej pory występował jako interrex Rzeczpospolitej Obojga Narodów w zastępstwie króla, cała władza natomiast należała do \”Kaptura\”, czyli konfederacji szlacheckiej.

Zadania regencyjne były ograniczone należały do nich: reprezentowanie kraju w sprawach międzynarodowych i kierowanie administracją. Kończyły się w momencie wyboru nowego władcy i zatwierdzenia przez niego praw. Ze względu na brak króla zadaniem prymasa-interrexa stało się organizowanie i przewodniczenie zgromadzeniom szlacheckim:
1)Konwokacji
2)Elekcji

Polscy Interrex

OsobaRok panowania jako InterrexLata życiaPrymas Polski odUwagi
Jakub Uchański1572-1573 i 15751502-15811562
Stanisław Karnkowski1586-15871520-16031581
Jan Wężyk16321575-16381626
Maciej Łubieński16481572-16521642
Mikołaj Prażmowski1668-16691666-16731666
Kazimierz Florian Czartoryski1673-16741620-16741673zmarł w trakcie Elekcji, zastąpił go na stanowisku przewodniczącego obrad biskup krakowski Andrzej Trzebicki
Michał Stefan Radziejowski1696-1697 i 17041645-17051688ogłosił interregnum w 1704 za co papież Klemens XI pozbawił go jurysdykcji, podczas Elekcji zastąpił go biskup poznański Mikołaj Święcicki
Teodor Stanisław Potocki17331664-17381722
Władysław Aleksander Łubieński1763-17641703-17671759

 

Sprawdź też
Close
Back to top button