Książka ,,Żydzi polscy. Historie niezwykłe” została napisana przez 19-nasto osobowy zespół pod kierownictwem Magdaleny Prokopowicz. Warto odnotować, że znakomita większość autorów tej publikacji to pracownicy naukowi Żydowskiego Instytutu Historycznego i Muzeum Historii Żydów Polskich. Całość ukazała się nakładem wydawnictwa DEMART.
Na 400 stronach lektury możemy znaleźć 200 krótkich not biograficznych, które przedstawiają sylwetki polskich Żydów i Polaków pochodzenie żydowskiego. Wydawnictwo podało, że wybrało osoby, które ,,urodziły się na ziemiach polskich i z polskością w jakiś sposób się identyfikowały lub – będąc obywatelami polskimi – identyfikowały się tylko z kulturą żydowską i miały świadomość przynależności jedynie do narodu żydowskiego” ,jak również były całkowicie zasymilowane.
To oczywiście osoby, które zapisały się szczególnie się w historii. Należy pamiętać jednak, że nie zawsze w sposób pozytywny. Znajdziemy tu chociażby tak ponure persony jak stalinowski ubek Józef Różański. Zaraz obok możemy poczytać o wybitnych ludziach kultury i sztuki. Wymienię tylko kilku z nich: Julian Tuwim, Jan Brzechwa, Jerzy Hoffman, Stanisław Lem, Roman Polański, Władysław Szpilman, Leopold Tyrmand. Nie zabraknie tu również izraelskich polityków, prezydentów i premierów: Dawida Ben-Guriona, Szymona Peresa, Menacha Begina, Icchaka Szamira, Chaima Weizmanna. Zabrakło by mi miejsca, aby przedstawić tak wszystkich wybitnych z opisywanej książki. Napiszę tylko, że autorzy przedstawili w niej również biogramy naukowców, prawników, lekarzy.
Trudno byłoby oczekiwać od autorów, aby w ramach takiej publikacji przedstawili nam nowe fakty z życia opisywanych. Udało im się jednak utworzyć pewnego rodzaju ,,encyklopedię”, która zawiera podstawowe informacje o wybranych osobach. Twórcy lektury nie silą się na kontrowersyjne i nowe tezy.
Książka może być pewnego rodzaju wstępem do zainteresowania się losami Żydów na ziemiach polskich. Ponadto uzmysławia ona złożoność i wielowątkowość społeczności żyjącej na tych ziemiach przed wojną. Często nawiedzała mnie refleksja o niewyobrażalnej stracie, jaką wyrządzili oprawcy z czasów II wojny światowej. Oczywiście nie należy zapominać o podłych i okrutnych ludziach, których znajdziemy w samej książce.